Dierbare Donateurs,
Inmiddels ben ik terug van een indrukwekkende geluidsreis in het 21e eeuwse China, het resultaat van een geslaagd Crowdfunding project bij Voordekunst dat 65 donateurs hebben mogelijk gemaakt. Zo heb ik nu de beschikking over 2 geluidsbestanden van het dagelijks leven in stedelijk China uit verschillende periodes, van mijn reis in het Communistische China van 1986, toen westers geluid nog maar net begon door te klinken, en van het Cosmopolitische China anno 2015. Het luisteren met een tussenpose van 29 jaar was een overweldigende ervaring. Kenmerkende klankbeelden zijn uit stadscentra verdwenen en hebben plaats gemaakt voor of zijn ondergesneeuwd door het moderne China. En toch klonk er nog zoveel zo vertrouwd.
Ik had van jullie een vrijbrief gekregen om geluidsonderzoek te doen om uiteindelijk iets nieuws te kunnen laten ontstaan zonder nog te weten wat. In die 6 weken ging ik terug naar Shanghai, Guangzhou, Guilin, Kunming en Chengdu en maakte een dagtocht naar Shenzhen, een nieuw gebouwde miljoenenstad. Ik probeerde plekken terug te vinden uit 1986 èn zocht nieuwe hotspots op. Onder menig viaduct hing ik rond, ik recreëerde mee met de nieuwste vormen van massatoerisme, slenterde in China’s grootste shopping mall, reisde in hoge snelheidstreinen, dwaalde in sloopwijken, zat op een bank in een park of volgde gewoon mijn oren en zag wel waar ik uit kwam.
Met mijn microfoons in mijn oren en/ of met mijn Earbox in mijn hand luisterde ik naar mijn omgeving, klaar om op te nemen. En vanaf het moment dat ik de opname-knop indrukte moest ik gaan beslissen hoé ik de oncontroleerbare geluidsomgeving ‘binauraal’, dat wil zeggen als ruimte wilde vastleggen. Elke beweging van mijn hoofd zou effect hebben op hoe de toekomstige luisteraar die ruimte zou waarnemen. Dus wat wilde ik oproepen? Hoe wilde ik later met deze interpretaties van de werkelijkheid de verbeelding van de luisteraar aanspreken?
Versnel ik mijn pas of loop ik langzaam, draai ik rond of sta ik stil? Blijf ik achter het groepje stemmen of passeer ik ze en ga dan voor ze lopen? Hoe ver duw ik het raam open om de 21e eeuwse stadsruis in de kamer op te nemen? Neem ik het gemotoriseerd verkeer naast me op, midvoor of draai ik langzaam met mijn hoofd? Waar plaats ik mezelf in de hondenweide, naast de gebiedende baas of in de buurt van de grommende hond? Sluit ik bij McDonald’s achteraan de rij bestellers of ga ik zitten tussen de eters? Blijf ik staan onder de giga-omroepinstallatie of loop ik er juist van weg? En hoe lang loop ik dan door?
Menig choreografie heb ik gemaakt.
ONGERIJMDE ERVARING Op 26 oktober 2015 landde ik, na 6 weken lang China beluisterd en 3D vastgelegd te hebben, op Schiphol. 9 Uur later fietste ik door de Amsterdamse Nieuwmarktbuurt naar gym. Ik was verbijsterd. Saai, leeg en eenduidig klonk de buurt waar ik al jarenlang door heen fiets en regelmatig geniet van de klank van het kleinschalige. Weken duurde het voordat dat gevoel van saaiheid was wegge-ebt en de Nieuwmarkt weer ‘gewoon’ klonk. En in diezelfde weken begon ik afstand te nemen en mijn geluidsopnames te waarderen die in China op mijn koptelefoon nog zo angstaanjagend ‘gewoontjes’ hadden geklonken. Wat ik nog steeds mis is het Chinese stadsgedruis, ook al bevond ik me in het lawaaierigste land ter wereld. Hoe dat kan ….daar blijf ik maar over nadenken. Een ongerijmde ervaring.
TEGENPRESTATIES MEI 2016 Ik had in de lente vorig jaar, tijdens het bedenken van het Crowdfunding traject, over het hoofd gezien dat zo’n indrukwekkende ervaring en de verwerking van dat opgenomen geluid (ongeveer90 uur audio) tijd en rust kost om er grip op te krijgen. Daarnaast waren er in de zomer verzoeken binnengekomen voor lezingen en workshops voor na mijn terugkomst; gastcolleges aan de Nederlandse Filmacademie (november 2015), een lezing voor studenten van de afdeling Master of Film (december 2015) en de voorbereiding van een lezing en workshop voor Masterstudenten van de Design Academy (januari en februari 2016). Ook was ik in die junimaand in 2015 wat luchtig heen gestapt over de donkere, natte en koude dagen van januari als keuze om buiten op straat de historische geluidswandeling China Daily te lopen. Kan het materiaal wel tot zijn recht komen? Neemt het niet een hoop concentratie en plezier weg bij menig geluidswandelaar?
Na rijp beraad wordt mei de maand voor het tweede deel van de Crowdfunding actie… voor de Tegenprestaties. Dan is het precies 29 jaar geleden dat mijn eerste geluidswandeling werd uitgebracht. Op 1 april zal ik de data voor het ontvangen van de Tegenprestaties, de Beltonen, de bedrukte USB Sticks, de locatie voor de lezing en voor het lopen van de geluidswandeling China Daily bekend maken.
LUISTEREN De onderzoeksreis van Time Lapse China zit erop. De Tegenprestaties volgen. Ik wil mijn donateurs bedanken voor het vertrouwen. Tijdens mijn reis zat ik daar regelmatig van te genieten. Ook merkte ik hoe gelukkig ik was 6 weken lang te kunnen luisteren, intens te luisteren naar stedelijk China anno 2015…… luisteren als tool om dieper door te dringen in dit land. Dit onderzoek heeft mijn manier van waarnemen van de omgeving verder ontwikkeld. Luisteren als de inspiratiebron voor mijn werk.
Nu heb ik twee belangrijke momenten in de recente geschiedenis van China in 3D geluid kunnen vastleggen. Waar dat toe zal leiden weet ik nog niet. Alleen weet ik dat de fantasie zal worden aangesproken op grond van wat het geluid te vertellen heeft. Ik blijf jullie natuurlijk updaten.
Ronduit Dank!
PS Dit is de chipband, waarmee ik zwom in het waterparadijs van ‘the New Century Global Centre in Chengdu’ onder het glazen dak van 100m hoog, in de giga geluidsruimte van het grootste gebouw ter wereld.
Dit blog verscheen oorspronkelijk op “Voordekunst“.
